Θεραπεία βρυγμού
Ο βρυγμός (ή βρουξισμός) είναι μια παραλειτουργική (μη φυσιολογική) συνήθεια η οποία χαρακτηρίζεται από το σφίξιμο ή το τρίξιμο των δοντιών που μπορεί να συμβαίνει τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας όσο και ασυναίσθητα κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου. Παρουσιάζεται σε ένα σημαντικό αριθμό ανθρώπων ακόμα και σε παιδιά. Συχνά οι ασθενείς αναγνωρίζουν το πρόβλημα του βρυγμού είτε διότι το αντιλαμβάνονται την ώρα που σφίγγουν τα δόντια τους κατά τη διάρκεια της ημέρας είτε από το θόρυβο που κάνει το τρίξιμο των δοντιών τους κατά τη διάρκεια της νύχτας. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού μπορεί να μην γνωρίζει ότι είναι βρουξιστές.
Ένα άλλο σημάδι ενδεικτικό του βρουξισμού είναι οι χαρακτηριστικές αποτριβές στις κοπτικές και μασητικές επιφάνειες των δοντιών, κάτι το οποίο το εντοπίζει ο οδοντίατρος κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης. Συνήθως οι βρουξιστές παρουσιάζουν αυτές τις χαρακτηριστικές αποτριβές αλλά αυτές δεν υπάρχουν πάντα.
Συνήθως οι βρουξιστές παρουσιάζουν κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα κάποια από τα οποία εξαφανίζονται όταν σταματήσει ο βρυγμός. Τα συμπτώματα αυτά δεν εμφανίζονται πάντα και όχι στην ίδια βαρύτητα σε όλους.
Τα πιο χαρακτηριστικά από αυτά είναι τα εξής:
Πονοκέφαλοι (κυρίως μετά το πρωινό ξύπνημα)
Πόνος στην περιοχή του αυτιού (που δεν σχετίζεται με παθολογία στο αυτί όπως η ωτίτιδα)
Μυικοί πόνοι ή πιάσιμο στην περιοχή του προσώπου, στους κροτάφους, στον αυχένα ή και στους ώμους
Πόνος κατά τη μάσηση
Δυσκολία διάνοιξης του στόματος
Ενοχλήσεις ή και ήχοι στην περιοχή της κροταφογναθικής διάρθρωσης
Ήχοι από το τρίξιμο των δοντιών κατά τη διάρκεια του ύπνου
Χαρακτηριστικές αποτριβές στη μασητική και την κοπτική επιφάνεια των δοντιών
Ρωγμές και κατάγματα σε δόντια, εμφράξεις και οδοντιατρικές εργασίες
Ευαισθησία στα δόντια
Εντυπώματα στα πλάγια της γλώσσας
Η αντιμετώπιση του βρυγμού ξεκινάει με την αναγνώριση του προβλήματος. Ο βρυγμός που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της ημέρας αντιμετωπίζεται κυρίως με αλλαγή συμπεριφοράς. Ο ασθενής μαθαίνει να αντιλαμβάνεται τη στιγμή που σφίγγει τα δόντια του και τότε συνειδητά σταματάει το βρυγμό και φροντίζει να χαλαρώνει τη γνάθο του και να κρατά τα δόντια στην κανονική τους θέση και όχι σε επαφή μεταξύ τους.Όσον αφορά τον νυχτερινό βρυγμό το σημαντικότερο κομμάτι της θεραπείας αφορά στην κατασκευή ενός κατάλληλου εξατομικευμένου νάρθηκα από σκληρό ακρυλικό τον οποίο ο ασθενής φοράει κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο νάρθηκας αυτός αν είναι κατάλληλα σχεδιασμένος βοηθάει στην προστασία των δοντιών και στη χαλάρωση των μασητήριων μυών που υπερλειτουργούν κατά τη διάρκεια του βρυγμού.Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή ενός κατάλληλα κατασκευασμένου νάρθηκα βρυγμού. Ένας ακατάλληλος νάρθηκας όχι απλά είναι αναποτελεσματικός αλλά μπορεί να επιδεινώσει και τις εκδηλώσεις του βρυγμού.
Το βασικότερο στοιχείο που πρέπει να πληροί ένας νάρθηκας βρυγμού είναι να έχει κατασκευαστεί ειδικά για τον συγκεκριμένο ασθενή που θα τον χρησιμοποιήσει και να εφαρμόζει τέλεια στην οδοντοστοιχία του. Οι προκατασκευασμένοι νάρθηκες που κυκλοφορούν στο εμπόριο δεν εξασφαλίζουν σωστή εφαρμογή και υπάρχει ο κίνδυνος να φύγουν από τη θέση τους κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Αθλητικοί νάρθηκες
Ο αθλητισμός είτε σε ερασιτεχνικό επίπεδο είτε σε επαγγελματικό έχει μπει στην καθημερινότητα όλο και περισσότερων ανθρώπων. Πολλές φορές όμως αναλόγως και με το άθλημα κρύβονται κίνδυνοι τραυματισμού σε διάφορα σημεία του σώματος αλλά και στην περιοχή του κεφαλιού και πιο συγκεκριμένα στην περιστοματική κι ενδοστοματική περιοχή (κατάγματα δοντιών για παράδειγμα).Στα πιο επικίνδυνα αθλήματα για αυτούς τους τραυματισμούς ανήκουν εκείνα που έχουν έντονη σωματική επαφή όπως πάλη, judo, tae kwon do, hokey, karate αλλά και σε λιγότερο βαθμό το πόλο, το ποδόσφαιρο , το μπάσκετ, η ποδηλασία και το τρέξιμο.
Για να μειώσουμε τις πιθανότητες κάποιου έντονου τραύματος συνιστάται η κατασκευή και η χρήση εξατομικευμένου αθλητικού νάρθηκα. Ο κίνδυνος τραυματισμού μπορεί να αυξηθεί έως και 80 φορές περισσότερο με τη μη χρήση κάποιου προστατευτικού μέσου.
Στο εμπόριο υπάρχουν διάφοροι προκατασκευασμένοι νάρθηκες, οι οποίοι όμως δεν προσφέρουν ούτε επαρκή προστασία αλλά δεν διευκολύνουν ούτε την σωστή τοποθέτηση – συγκράτηση επί των δοντιών ούτε τη σωστή αναπνοή (εισπνοή – εκπνοή) κατά την άσκηση. Επίσης δυσχεραίνουν και την ομιλία κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τον αθλητή.
Σκοπός του αθλητικού νάρθηκα είναι να προστατεύει πρωτίστως τα δόντια, αλλά και τα μαλακά μόρια (χείλη – ούλα) καθώς και την κροταφογναθική διάρθρωση και να διευκολύνει την αναπνοή και την ομιλία. Αναλόγως με το άθλημα που ασχολείται κανείς επιλέγουμε και το αντίστοιχο υλικό και πάχος του νάρθηκα για να έχει τη μέγιστη προστασία. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι τραυματισμοί πραγματοποιούνται στις προπονήσεις, κρίνεται απαραίτητη η χρήση του νάρθηκα καθ’ όλη τη διάρκεια της άσκησης (προπόνηση και αγώνες).Η διαδικασία κατασκευής είναι πολύ απλή και χρειάζονται συνήθως δύο επισκέψεις. Στην πρώτη λαμβάνουμε τα κατάλληλα αποτυπώματα κι αφού ο εξειδικευμένος οδοντοτεχνίτης κατασκευάσει το νάρθηκα, στη δεύτερη συνεδρία παραδίδεται ο νάρθηκα